11 anh chị em ruột 'đưa nhau' ra tòa tranh chấp đất thừa kế

Ngày 17.9, TAND tỉnh Phú Thọ mở lại phiên tòa sơ thẩm lần 2, xét xử vụ tranh chấp đất thừa kế xảy ra trên địa bàn H.Thanh Thủy (cũ). Vụ án liên quan đến 11 người là anh chị em ruột, nguyên đơn là ông V.T.A (75 tuổi), bị đơn là ông V.K.B (67 tuổi).

Trước khi xét xử, chủ tọa lưu ý "ngoài cha mẹ thì không còn ai quan trọng hơn anh em trong nhà", do đó đề nghị các đương sự giữ thái độ bình tĩnh, không đặt câu hỏi, tranh luận mang hàm ý xúc phạm, tổn thương nhau. Các bên nhất trí.

Hồi tháng 8.2023, TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm, tuyên hủy bản án sơ thẩm lần 1 của TAND tỉnh Phú Thọ để giải quyết lại theo trình tự sơ thẩm. Tháng 5.2024, TAND tỉnh Phú Thọ xét xử sơ thẩm lần 2, song do có một số vấn đề chưa thể làm rõ nên tòa quyết định hoãn.

TAND tỉnh Phú Thọ, nơi xét xử vụ tranh chấp đất thừa kế

Cha mẹ qua đời, 11 anh em "đưa nhau" ra tòa chia đất

Theo đơn khởi kiện, cha mẹ của nguyên đơn và bị đơn (cha mẹ) sinh được 11 con chung, ông A. là con cả, ông B. là con thứ tư. Năm 1962, cha mẹ nhận chuyển nhượng thửa đất 1.213 m 2 từ một người địa phương.

Năm 1984, cha mẹ cho ông B. 138 m 2 đất để làm nhà riêng. Năm 2001 và 2015, cha mẹ lần lượt qua đời, không để lại di chúc; một trong số 11 người con cũng mất vào năm 2014.

Năm 2020, ông A. họp anh chị em bàn xây nhà từ đường trên phần diện tích 1.000 m 2 còn lại. Tuy nhiên, ông B. không đồng ý và cho hay toàn bộ 1.213 m 2 đất đã đứng tên mình, được cấp "sổ đỏ" từ năm 2005.

Ông A. cho rằng cha mẹ mất không để lại di chúc, gia đình không họp mặt để phân chia tài sản, cũng không ai ủy quyền làm thủ tục đứng tên, nên việc "sổ đỏ" đứng tên ông B. là trái quy định pháp luật.

Người anh cả đại diện cho 9 anh chị em cùng khởi kiện đề nghị hủy "sổ đỏ" đã cấp cho ông B., chỉ cho ông B. được hưởng 138 m 2 , phần còn lại chia đều.

Bị đơn là ông B. thì khẳng định từ năm 1992, cha đã tới UBND xã làm thủ tục cho ông toàn bộ 1.213 m 2 đất, đến năm 2005 thì được cấp "sổ đỏ".

Sau khi cho đất, cha mẹ mua một khu đất khác cùng xã để sinh sống ổn định. Thửa đất này đã bán để lấy tiền chia cho 11 anh chị em.

Ông B. cho rằng toàn bộ di sản thừa kế của cha mẹ đã được định đoạt xong, không ai có ý kiến gì, nay do "sốt đất" nên các anh chị em mới đòi quyền lợi, vì thế không chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn.

Mảnh đất xảy ra tranh chấp giữa những người là anh chị em ruột thịt

Ban đầu yêu thương nhau, chỉ mâu thuẫn khi giá đất tăng

Quá trình giải quyết vụ án, do các đương sự đều là anh em ruột thịt trong nhà, tuổi đã cao, tòa từng nhiều lần tạo cơ hội để hai bên ngồi lại với nhau hòa giải, nhưng đều bất thành.

Ông A. cho hay, mục đích khởi kiện không phải vì cần tiền mà do thấy "giấm giúi đổ đất lấp ao, chặt cây". Tính ra, số tiền và thời gian mà ông bỏ ra để theo đuổi vụ kiện đến nay đã "quá tiền mảnh đất".

Tại phiên tòa hồi tháng 5.2024, ông A. cho biết cha mẹ sinh sống tại mảnh đất đang tranh chấp đến khi qua đời, chứ không có chuyện mua khu đất khác rồi chuyển nhà.

Ông sẵn sàng trả cho ông B. chi phí tôn tạo đất nếu tòa chấp nhận yêu cầu chia đều như đơn khởi kiện. Đất này sẽ dùng để xây dựng nhà thờ họ, đứng tên ông.

Luật sư hỏi ông A. nếu đòi đất để xây nhà thờ họ thì sao không đề nghị cấp "sổ đỏ" đứng tên chung 11 anh em mà lại để riêng tên mình. Ông A. giải thích mình là con trưởng nên sẽ đứng tên trong sổ, song sẽ đề nghị ghi chú "đất này để thờ tổ tiên, mãi mãi không con cháu nào được mua bán chuyển nhượng".

Ngược lại, ông B. khẳng định sau khi cha mất, anh cả đã nhân danh con trưởng xin mẹ họp gia đình, quyết định bán khu đất nêu trên để lấy tiền chia "mỗi con trai 30 triệu, mỗi con gái 2 triệu". Bị đơn còn đặt vấn đề khi 8 đơn thư của ông A. và 7 người em giống nhau từng dấu chấm, dấu phẩy.

Trong số các anh chị em còn sống, bà V.T.C, con thứ hai, là người duy nhất đứng về phía bị đơn. Bà này xác nhận lời ông B. là đúng, về việc cha mẹ đã nhiều lần nói cho ông B. mảnh đất 1.213 m 2 . Khi ông B. thông báo việc làm "sổ đỏ" đứng tên mình, không ai có ý kiến gì.

Vẫn theo bà C., trước khi xảy ra vụ kiện, anh em trong gia đình rất yêu thương, hòa thuận, kinh doanh khấm khá nhất nhì huyện. Mâu thuẫn chỉ nảy sinh từ năm 2020, khi giá đất tăng. Hai bên từng nhiều lần thỏa thuận. Ông B. chấp nhận lấy một nửa diện tích khu đất, phần còn lại sẽ xây nhà từ đường, nhưng ông A. không chịu.